Hiện nay, theo quy định của pháp luật thì thừa kế gồm thừa kế theo di chúc và thừa kế theo pháp luật. Thừa kế theo di chúc là việc người chết để lại di chúc trong đó thể hiện ý chí của mình về việc để lại tài sản cho những người còn sống. Thừa kế theo pháp luật là trường hợp người chết không để lại di chúc hoặc di chúc bị vô hiệu thì lúc này các quy định của pháp luật về phân chia di sản thừa kế được áp dụng. Vậy khi nào bị truất quyền thừa kế, và việc truất quyền thừa kế có hợp pháp không?
Quy định tại khoản 1 Điều 626 Bộ luật dân sự 2015 thì người lập di chúc có quyền chỉ định người thừa kế, truất quyền hưởng di sản của người thừa kế. Theo quy định này, thì truất quyền thừa kế là quyền của người lập di chúc, là việc thể hiện ý chí của họ về việc định đoạt tài sản của mình sau khi chết. Như vậy, những người tuy thuộc hàng thừa kế thứ nhất nhưng người lập di chúc không đưa họ vào những người được hưởng tài sản theo di chúc thì những người này không được hưởng tài sản của người lập di chúc để lại.
Tuy nhiên, không phải trường hợp nào bị truất quyền thừa kế thì đều không được hưởng di sản thừa kế theo di chúc của người chết để lại. Để đảm bảo quyền và lợi ích của những đối tượng còn nhiều khó khăn pháp luật cũng quy định về trường hợp những người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc.
“Những người sau đây vẫn được hưởng phần di sản bằng hai phần ba suất của một người thừa kế theo pháp luật nếu di sản được chia theo pháp luật, trong trường hợp họ không được người lập di chúc cho hưởng di sản hoặc chỉ cho hưởng phần di sản ít hơn hai phần ba suất đó:
a) Con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng;
b) Con thành niên mà không có khả năng lao động.”